Dünya Obezite Cerrahisi Derneği Obezite ve Kiloyla İlişkili Hastalıklar İçin Cerrahi Tedavi Endikasyonları Raporu Yayınlandı

Dünyada obezite ve metabolizma cerrahisi alanında sözü geçen neredeyse tüm etkili bilim adamlarının ortak görüşlerini yansıtan bu raporda, obezite cerrahisinin kimlere uygulanabileceği konusunda fikir birliği sağlanan konular özetlendi. Çalışmalarına Londra ve İstanbul’da devam etmekte olan obezite ve metabolizma cerrahisi uzmanı Op.Dr.Murat Üstün, sizler için bu raporun en önemli maddelerini özetledi.

Obezite, son yıllarda ülkemizde ve dünyada salgın düzeyinde artış gösteren bir kronik hastalıktır. Önlenebilir ölümlerin ve yaşam konforunun kısıtlanmasının en önemli sebeplerinden biridir. Bu nedenle, bu salgın için kapsamlı, sürdürülebilir ve saldırgan bir stratejinin belirlenmesi zorunludur. Cerrahiyle sağlanan kilo kaybının obezite ve kiloya bağlı yandaş hastalıkların tedavisinde çok etkili olduğu kanıtlanmıştır.

Vücut kitle indeksi ve antropometrik ölçümler faydalı olmasına karşın bir takım kısıtlamalar içermektedirler. Özellikle bireylerin obezite ve obeziteyle ilişkili hastalıkların tedavisi için ameliyata aday olmaları aşamasında kullanımları kısıtlı kalmaktadır. Obezite cerrahisi için özellikle Tip 2 diyabet söz konusu olduğunda her endikasyon fiziksel belirtileri, psikolojik ve psikyatrik semptomları ve fonksiyonlardaki kısıtlamaları da gözönüne almak zorundadır.

Bu nedenle, “bariatrik cerrahi”, “obezite cerrahisi” veya “metabolik cerrahi” tanımları daha kapsamlı bir tanımla değiştirilmelidir. “Obezite ve kiloyla ilişkili hastalıklar cerrahisi” gibi… Bu sayede cerrahinin obezite ve kiloyla ilişkili hastalıkların düzeltilmesinde, hatta tamamen ortadan kaldırılmasında dramatik bir düzelme sağladığını daha net açıklayabiliriz.

Obezite ve yandaş hastalıkların tedavisi için uygulanacak cerrahinin etkinliğini ve güvenilirliğini değerlendirmek amacıyla mevcut verilerin dikkatli ve detaylı bir şekilde gözden geçirilmesi amacıyla bir panel toplanmış ve bu panel bir takım konularda fikir birliğine vararak bu raporun oluşturulmasını sağlamıştır. Bu önerileri kısaca özetleyecek olursak:

1-Obezite ve yandaş hastalıkların tedavisi amacıyla uygulanacak olan cerrahi, obeziteyle birlikte olan Tip 2 diyabet hastalarında kan şekeri kontrolü, HbA1c düzeylerinin ve diyabet ilaçları kullanımının kontrol altına alınmasında etkili bir tedavi seçeneği olarak ele alınmalıdır. Daha ötesi, cerrahi olarak kilo kaybı sağlanması metabolik sendrom bileşenlerini de düzeltmektedir. Bunlar tansiyon yüksekliği, kan yağların bozukluğu ve karaciğer yağlanması gibi değerler ve kalp hastalıkları riskinde azalmadır.

Bu veriler Evre 1 Obezite dediğimiz, yani vücut kitle indeksi 30 kg / metrekarenin üzerinde olan hastalara da uygulanabilir. Obezite ve kiloyla ilişkili hastalıklar için uygulanacak olan cerrahi, kalp damar hastalıkları riskini, yani ateroskleroz (damar sertliği), yüksek tansiyon, inme, kalp krizi gibi riskleri ve ölüm oranlarını da azaltmaktadır.

2-  Obezitenin cerrahi tedavisi tıkayıcı uyku apnesi (OSAS) ve astım gibi solunum hastalıklarında da düzelme, hatta iyileşme sağlamaktadır.

3-Cerrahiyle sağlanan kilo kaybı eklem hastalıklarından kaynaklanan kısıtlamaları azaltabilmektedir.

4-Cerrahi operasyonlar, özellikle Roux-en-Y bypass operasyonları gastroözofageal reflü hastalığının düzleme ve hatta tedavisinde etkili bir sonuç sağlayabilmektedir.

5- Alkole bağlı olmayan, yani nonalkolik karaciğer yağlanmasında, obeziteyle ilişkili bu durumun son evre karaciğer hastalığına ilerlemesi obezite cerrahisinden sonra düzelmektedir.

6-Obezite cerrahisi adaylarının mental sağlıkları ameliyattan sonra düzelmektedir. Cerrahi sadece duygu durum bozuklukları, anksiyete bozuklukları, binge eating (tıkınırcasına yeme)  dediğimiz yeme bozukluğu veya gece yeme sendromu olan hastalarda kontrendike değildir. Yani uygulanmasında bir sakınca yoktur. Tabii ki, bu hastalara uygun psikyatrik destek verilmesi kaydıyla…

Aksine, daha ağır ve tedavi edilmemiş bipolar bozukluklarda, stabil olmayan şizofreni ve psikoz vakalarında, tedavi edilmemiş bulumia nervosa vakalarında ve düzeltilemeyen madde ve alkol bağımlılıklarında obezite cerrahisi kontrendikedir, uygulanamaz.

7-Tıbbi olarak yeterince tedavi edilmemiş endokrin bozukluklardan kaynaklanan sekonder obezite denilen durum cerrahi açısından kontrendikasyondur.

8-Cerrahiyle olsun olmasın, sağlanan kilo kaybı sindirim sistemi, üreme ve boşaltım sistemi ve kan hücresi kökenli kanser riskinde ciddi azalma sağlar.

9-Cerrahiyle olsun olmasın, sağlanan kilo kaybı idiopatik intrakranyal hipertansiyon ya da pseudotümör cerebri olarak bilinen durumun tedavisinde de etkilidir.

10-Cerrahi olarak sağlanan kilo kaybı obez hastalarda böbrek fonksiyonlarını ve idrar tutamama sorununu düzeltmektedir. Dahası, obezite cerrahisi böbrek nakli öncesinde bir köprüleme tedavisi olarak ele alınmalıdır. Sonuçta cerrahi kronik böbrek yetmezliğinden muzdarip olan ve diyalize bağımlı hastalarda da uygulanabilir.

11-Cerrahiyi takiben kalıcı kilo kaybı kemik kitlesinde azalmaya ve kırık riskinde artışa yol açabilir. Bu nedenle yağsız vücut ağırlığı kaybının iyi taki edilmesi ve kısıtlanması gerekir.

12-Obezite cerrahisi kilo kaybının oranıyla bağlantılı şekilde yaşam kalitesini yükseltmektedir. Dahası cerrahi hastaların fiziksel egzersiz programlarına katılımını arttırmakta, işgücü kaybını, hastalık izinlerini ve maluliyet oranlarını azaltmaktadır.

13-18 yaşın altındaki morbid obezite hastaları için de obezite cerrahisi etkili bir çözümdür. Tabii ki bu grupta pediatrist, pediatrik psikolog ve pediatrik endokrinologdan oluşan multidisipliner bir yaklaşım tercih edilmelidir. Ailenin de onay ve desteği alınmalı, gerekli eğitim onlara da verilmelidir. Obezite cerrahisi aynı zamanda 60 yaş ve üzerinde de, elbette hafif oranda artmış risk derecesi ile effektif olarak uygulanabilir.

14-Obezite cerrahisi Evre 1 obezite olarak bilinen gruptaki yandaş hastalıklar taşıyan hastalar için de artık önerilebilir.